۶ دلیل رایج ابتلای افراد به آلزایمر
بیماری آلزایمر زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مغزی به‌دلیل تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی مانند آمیلوئید بتا و تاو آسیب می‌بینند و به‌تدریج از بین می‌روند. این تخریب سلولی باعث اختلال در ارتباطات عصبی، کاهش حافظه، و در نهایت زوال عملکرد شناختی مغز می‌شود.
با وجود اینکه این فرآیند بیشتر در دوران سالمندی دیده می‌شود، اما افزایش سن به‌تنهایی علت مستقیم آلزایمر نیست؛ بلکه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سلامت عمومی بدن در ایجاد آن نقش دارد.
۱.افزایش سن
افزایش سن بزرگ‌ترین عامل شناخته‌شده در علت آلزایمر و انواع زوال عقل است، اما این بیماری بخشی طبیعی از روند پیری محسوب نمی‌شود.
افرادی که بالای ۶۵ سال هستند، بیش از سایرین در معرض خطر قرار دارند.
طبق آمار، بعد از سن ۶۵ سالگی، خطر ابتلا به آلزایمر هر پنج سال دو برابر می‌شود و در سن بالای ۸۵ سال تقریباً از هر سه نفر، یک نفر ممکن است به این بیماری دچار شود.
به‌عبارت دیگر، سن تنها یک عامل افزایش‌دهنده‌ی خطر است نه علت قطعی بروز آلزایمر.
منبع :
The greatest known risk factor for Alzheimer’s and other dementias is increasing age, but these disorders are not a normal part of aging. While age increases risk, it is not a direct cause of Alzheimer’s.
وبسایت رسمی www.alz.org
Most individuals with the disease are 65 and older. After age 65, the risk of Alzheimer’s doubles every five years. After age 85, the risk reaches nearly one-third.
۲. سابقه خانوادگی
اگر در خانواده فردی مبتلا به آلزایمر وجود داشته باشد، احتمال ابتلا در سایر اعضا بیشتر می‌شود. به‌ویژه اگر بیش از یک نفر از اعضای خانواده دچار این بیماری باشند، خطر دوچندان است.
اما این خطر مطلق نیست — به این معنا که داشتن سابقه خانوادگی، سرنوشت محتوم ابتلا نیست.
درواقع، سبک زندگی سالم شامل خواب کافی، تغذیه مناسب، کنترل فشار خون، و ترک سیگار میتواند اثر این عامل ژنتیکی را تا حد زیادی کاهش دهد.
۳. ژنتیک و وراثت
تحقیقات نشان داده‌اند که برخی ژن‌ها می‌توانند احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش دهند.
ژن معروف APOE ε۴ یکی از مهم‌ترین آن‌هاست و وجودش در بدن فرد، ریسک بروز بیماری را بالا می‌برد.
با این حال، کمتر از ۱ درصد از موارد آلزایمر به‌طور مستقیم ناشی از «ژن‌های قطعی» هستند — ژن‌هایی که اگر در بدن فرد وجود داشته باشند، بروز بیماری تقریباً حتمی است.
بنابراین، بیشتر افراد تنها دارای «ژن‌های خطر» هستند، نه «ژن‌های قطعی». در نتیجه، ژنتیک زمینه‌ساز است، نه سرنوشت‌ساز.
۴. ضربه و آسیب مغزی
تحقیقات نشان می دهد ضربه‌های شدید به سر، مخصوصاً اگر در دوران جوانی رخ دهند، ممکن است سال‌ها بعد زمینه‌ساز اختلالات شناختی شوند.
۵. بیماری‌های زمینه‌ای؛ ارتباط تنگاتنگ قلب و مغز
سلامت قلب و مغز به‌طور مستقیم با یکدیگر در ارتباط‌اند. مغز برای عملکرد طبیعی خود به جریان خون منظم و اکسیژن کافی نیاز دارد، و هر اختلالی در عملکرد قلب میتواند این جریان را مختل کند.
به همین دلیل، بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، چربی خون و مشکلات قلبی از عوامل مهم افزایش خطر آلزایمر به‌شمار می‌روند.
کنترل این بیماری‌ها با کمک پزشک و اصلاح عادات روزمره (مثل ورزش، تغذیه سالم و خواب کافی) تأثیر چشمگیری در کاهش احتمال ابتلا دارد.
۶. تغذیه، خواب، و استرس مزمن
به صورت کلی سبک زندگی ناسالم میتواند در ابتلا به آلزایمر موثر باشد. مصرف زیاد قند، چربی‌های اشباع و فست‌فودها باعث التهاب و کاهش عملکرد مغز می‌شود. در مقابل، رژیم غذایی مناسب و خواب کافی می‌توانند از بروز آلزایمر پیشگیری کند. استرس مزمن نیز با ترشح بیش‌ازحد کورتیزول، به سلول‌های مغزی آسیب می‌زند.
علت آلزایمر ناگهانی در سالمندان چیست؟
گاهی افراد بدون سابقه قبلی به‌طور ناگهانی دچار علائم آلزایمر می‌شوند. این حالت معمولاً نتیجه‌ی ترکیب چند عامل است. شامل : فشار های روحی مقطعی ، افسردگی شدید، سکته‌های خفیف یا کم‌خونی مغزی. بعضا ممکن است این عوامل موجب ایجاد علائمی شبیه به آلزایمر باشند اما در واقع خود آلزایمر نباشند.
علت مرگ در آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر به‌طور مستقیم باعث مرگ نمی‌شود، بلکه به مرور زمان عملکردهای حیاتی بدن را مختل می‌کند. در مراحل پایانی، مغز دیگر نمی‌تواند کنترل لازم بر بخش‌های اساسی بدن مانند بلع، تنفس، کنترل دمای بدن و حرکات عضلانی را انجام دهد. این وضعیت باعث بروز مشکلات ثانویه‌ای می‌شود که معمولاً علت اصلی مرگ هستند.
